İlkel hesaplama ve test edilmemiş ekipmanlara nasıl bağlı olduklarını fark ettiğimizde, garip bir düşünce geliyor. Gerçekten de, başkan Nixon'un konuşma yazarı William Safire, astronotlar Ay'a düşerse veya orada mahsur kalırsa söylenecek tek bir bir konuşma hazırlamıştı: “ keşfetmek için Ay'a giden kişilerin Ay'da kalacağını hiç beklemezdik huzur içinde yatsınlar. Onların iyileşmesi için pek bir umut olmadığını biliyorlar. Ama onlar da kurbanlarda insanlık için umut verici olduğunu biliyorlar ”.dedi.
Apollo programı yarım asır sonra insanın uzaya girişimlerinin en yüksek noktası olmaya devam ediyor. Bu, Ruslara karşı bir 'uzay yarışı' idi , bu aslında bir süper güç rekabeti yarışması. Bu ivme korunsaydı, şimdiye kadar Mars'ta kesinlikle ayak izleri olacaktı; bizim neslimizin beklentisi budur. Ancak, bu yarış kazanıldığında, gerekli harcamaları sürdürmek için herhangi bir motivasyon yoktu. 1960'larda Nasa, ABD federal bütçesinin yüzde dördünden fazlasını emdi. Mevcut rakam yüzde 0.6. Bugünün gençleri Amerikalıların Ay'a indiklerini biliyorlar. Mısırlıların piramit yaptığını biliyorlar. Ancak bu girişimler, neredeyse aynı derecede tuhaf ulusal hedeflerle motive edilmiş eski bir tarihe benziyor.
Sonraki yıllar içinde yüzlerce kişi uzaya gitti ama, tahminen, dünyayı alçak yörüngede daire yapmaktan başka bir şey yapmadılar. Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) muhtemelen şimdiye kadar yapılmış en pahalı eserdi. Maliyeti, asıl amacı (şimdi hizmetten çıkarılmış olsalar da) hizmet etmek olan servislerin maliyeti on iki rakamla olsa da iyi sonuçlandı. ISS'nin bilimsel ve teknik getirisi ihmal edilemedi, ancak insansız görevlerden daha az maliyet etkili oldu. Bu yolculuklar, öncü Rus ve ABD uzay sömürülerinin olduğu gibi ilham vermiyor. ISS yalnızca bir şeyler ters gittiğinde haber verir.
İnsanlı uzay araştırmalarında yer alan ekonomik veya politik talepler olmadığında gerçekte yapılanın aksine gerçekleştirilebilecek aksiyon sayısının çok daha az olduğunu görüyoruz. (Süpersonik uçuş buna verilebilecek başka bir örnektir - Concorde uçağı da zamanında başarılı olamayıp dinozorların yolunu tuttu. Buna karşılık, IT'nin kalkışları tahmin edicilerden ve yönetim düşündüklerinden çok daha hızlı ilerledi ve küresel olarak yayıldı.)
Uzay teknolojisi yine de son kırk yılda gelişti. İletişim, sat-nav, çevresel izleme, gözetim ve hava tahmini için düzenli olarak uyduların yörüngesine bağlıyız. Bu hizmetler temel olarak insansız olsa da pahalı ve özenli olan uzay araçlarını kullanır. Ancak, nispeten ucuz minyatürleştirilmiş uydular için büyüyen bir pazar var, bu da birkaç özel şirketin almayı düşündüğü riskler arasında.
San Francisco merkezli şirket PlanetLab, özel olarak keskin olmayan bir çözünürlükte (3-5 metre) de olsa, tekrarlanan görüntüleme ve küresel kapsama alanı sağlamak için ortak görev misyonuyla ayakkabı kutusu büyüklüğünde bir uzay aracı sürüsü geliştirdi ve başlattı: mantra (sadece hafif (abartı) her gün dünyadaki her ağacı gözlemlemektir. Geminin seksen sekizi 2017'de tek bir Hint roketinde yük olarak fırlatıldı; Rus ve ABD roketleri, daha büyük ve daha ayrıntılı donanımlı SkySats (her biri 100 kilogram ağırlığında) filosunun yanı sıra daha fazla lansman yapmak için kullanıldı.
Daha keskin bir çözünürlük için, daha ayrıntılı optiklere sahip daha büyük bir uyduya ihtiyaç vardır, ancak yine de bu küçük küplerden elde edilen verilerin bitkileri, inşaat alanlarını, balıkçı teknelerini ve benzerlerini izlemesi için ticari bir pazar vardır; afetlere müdahale planlamak için de yararlıdır. Artık daha küçük, ince uydular da yerleştirilebiliyor - tüketici mikroelektronikine ye yapılan muazzam yatırımdan doğan teknolojiyi kullanıyorlar.
Uzayda teleskoplar astronomiye büyük bir destek sunuyor. Dünya atmosferinin bulanık ve emici etkilerinin çok üstünde dönen, kozmosun en uzak kısımlarından keskin görüntüler ışınladılar. Gökyüzüne atmosfere nüfuz etmeyen ve bu nedenle yerden gözlemlenemeyen kızılötesi, UV, X-ışını ve gama ışını bantlarında gökyüzünü incelediler. Karadelikler ve diğer ekzotikalar için kanıtlar ortaya çıkardılar ve gözlemlenebilir kozmosun tamamı mikroskobik boyuta sıkıştırıldığında, özellikleri en başından ipuçlarını tutan tüm alanı kaplayan mikrodalgalar yüksek hassasiyetle 'yaratılış sonrası' araştırdılar.
Daha acil halk cazibesi, uzay sisteminin güneş sisteminin tüm gezegenlerine seyahat eden bulgularıdır. Nasa'nın Yeni Ufukları, Ay'dan on bin kat daha uzak olan Plüton'dan inanılmaz fotoğraflar çekti. Ve Avrupa Uzay Ajansı Rosetta bir kuyrukluyıldızın üzerine bir robot indirdi. Bu uzay araçlarının tasarlanması ve inşa edilmesi beş yıl sürdü ve daha sonra uzak hedeflerine yolculuk yaklaşık on yıl sürdü. Cassini sondası Satürn'ü ve uydularını incelemek için on üç yıl harcadı ve daha da saygıdeğerdi; lansmanı ile Satürn'ün 2017 sonlarında son atışı arasında yirmi yıldan fazla bir süre geçti. Bugünün bu misyonlarını takip etmenin ne kadar daha sofistike olabileceğini öngörmek zor değil.
Bu yüzyıl boyunca, tüm güneş sistemi gezegenler, aylar ve asteroitler birbirleriyle kuş sürüsü gibi etkileşen küçük robotik uzay sondaları filoları tarafından keşfedilecek ve haritalandırılacak. Dev robotik imalatçılar uzayda, güneş enerjisi toplayıcıları ve diğer nesneleri inşa edebilecekler. Hubble teleskobunun ardılları, sıfır yerçekiminde birleştirilmiş büyük aynalar ile, gezegenler, yıldızlar, galaksiler ve geniş evren vizyonumuzu daha da genişletecek. Bir sonraki adım uzay madenciliği ve fabrikasyon olacaktır.
Ama insanlar için bir rol olacak mı? 2011'den beri dev bir Mars krateri boyunca yuvarlanan küçük bir otomobil büyüklüğünde bir araç olan Nasa'nın Merakının, hiçbir insan jeologunun göz ardı edemeyeceği şaşırtıcı keşifleri kaçırabileceğini inkar etmek yok. Ancak, sensör teknolojisi gibi makine öğrenimi de hızla ilerliyor. Buna karşılık, insanlı ve insansız görevler arasındaki maliyet boşluğu hala büyüktür. İnsanlı uzay uçuşu için pratik durum, robotlardaki ve minyatürleştirmedeki her ilerlemeyle birlikte zayıflar.
'Apollo ruhunun' yeniden canlanması ve mirasını inşa etmek için yenilenmiş bir dürtü olsaydı, sürekli insanlı bir ay tabanı güvenilir bir sonraki adım olurdu. Yapımı robotlar tarafından gerçekleştirilebilir Dünya'dan malzeme getirerek Ay'dan madencilik yapılabilir. Özellikle elverişli bir bölge, ay güney kutbundaki 21 kilometre genişliğinde ve dört kilometre yüksekliğinde bir ağızlı Shackleton krateri. Kraterin yeri nedeniyle, jantı her zaman güneş ışığındadır ve bu nedenle neredeyse tüm Ay yüzeyinde yaşanan aşırı aylık sıcaklık kontrastlarından kaçar. Dahası, kraterin sürekli karanlık iç kısmında çok fazla buz olabilir - elbette bir 'koloniyi' sürdürmek için çok önemlidir.
Çoğunlukla Dünya'ya bakan Ay'ın yarısını inşa etmek mantıklı olacaktır. Ancak bir istisna var: gökbilimciler uzak tarafta dev bir teleskop istiyorlar, çünkü daha sonra Dünya'dan gelen yapay emisyondan korunacaktı - çok zayıf kozmik emisyonları tespit etmek isteyen radyo astronomlarına büyük bir avantaj sunuyor.
Nasa'nın insanlı uzay programı, Apollo'dan bu yana halktan ve politik baskıdan riskten kaçınmak için kısıtlandı. Uzay mekiği 135 lansmanda iki kez başarısız oldu. Astronotlar veya test pilotları bu risk seviyesini isteyerek kabul eder - yüzde ikiden az. Ancak mekik, akıllıca, siviller için güvenli bir araç olarak tanıtıldı (ve Nasa Uzayda Öğretmen Projesi'nde bir kadın öğretmen, Christa McAuliffe, Challenger felaketinin kayıplarından biriydi). Her başarısızlık Amerika Birleşik Devletleri'nde ulusal bir travmaya neden oldu ve bir hiatus izledi ve riskleri daha da azaltmak için pahalı çabalar yapıldı (çok sınırlı etkiye sahip).
Umarım şu anda yaşayan bazı insanlar Mars'ta bir macera ve yıldızlara doğru bir adım olarak yürüyeceklerdir. Ancak Nasa, bu hedefe ulaşılabilir bir bütçe dahilinde ulaşılmasında siyasi engellerle karşılaşacak. Çin'in kaynakları, dirigiste hükümeti ve belki de Apollon tarzı bir program yürütme isteği var. Süper güç statüsünü 'muhteşem bir alan' ile iddia etmek ve pariteyi ilan etmek isterse, Çin'in ve ABD'nin elli yıl önce başardığı şeyi tekrar çalıştırmak yerine bir sıçrama yapması gerekecekti. Zaten Ay'ın uzak tarafına inerek bir 'ilk' planlıyor. Daha net kesilmiş 'ileriye doğru büyük bir sıçrama' sadece Ay'da değil, Mars'taki ayak izlerini de içerecektir.
Çinlileri bir kenara bırakarak, insanlı uzay uçuşunun geleceği, batı uluslarının kamu tarafından desteklenen sivillere empoze edebileceğinden çok daha riskli bir indirimli programa katılmaya hazırlanan özel olarak finanse edilen maceraperestlerle yatmaktadır. Elon Musk (aynı zamanda Tesla elektrikli otomobiller de yapan) liderliğindeki SpaceX veya Amazon'un kurucusu Jeff Bezos tarafından paraya çevrilen rakip rakip Blue Origin, uzay istasyonunda zanaat çekti ve yakında ödeme yapan müşterilere yörünge uçuşları sunacak. Silikon Vadisi kültürünü Nasa ve birkaç havacılık konglomeratının uzun süredir hakim olduğu bir alana getiren bu girişimler, fırlatma roketinin ilk aşamasını kurtarmanın ve yeniden kullanmanın mümkün olduğunu gösterdi - gerçek maliyet tasarrufları sağladı. Nasa veya ESA'nın yaptığı roketçiliği çok daha hızlı geliştirdiler ve geliştirdiler en son Falcon roketi elli tonluk bir yükü yörüngeye koyabilir hale gelmiş bulunmakta.
Eğer bir Amerikalı olsaydım, Nasa'nın insanlı programını desteklemezdim ilham veren lider özel şirketlerin tüm insanlı misyonları düşük fiyatlı yüksek riskli girişimler olarak 'önlemeleri' gerektiğini savunuyorum. Hala eski kaşifler, dağcılar ve benzerleriyle aynı güdülerle çalışan birçok gönüllü hatta belki de 'tek yönlü biletleri' kabul etmek bile olurdu. Gerçekten de, uzay girişimlerinin ulusal (hatta uluslararası) projeler olması gerektiği fikrinden kaçınmanın zamanıdır 'biz' kelimesinin tüm insanlığı belirtmek için kullanıldığında iddialı söylemler. Örneğin, iklim değişikliğiyle mücadele etmek için, uyumlu uluslararası eylemler olmadan gerçekleştirilemeyecek bazı çabalar var. Mekanın sömürüsünün bu nitelikte olması gerekmez; bazı kamu düzenlemeleri gerekebilir, ancak ivmeye özel veya kurumsal olabilir.
Ay'ın uzak tarafındaki haftalık geziler için planlar var - Dünya'dan daha önce hiç kimsenin gitmediğinden daha fazla yolculuk. Bu ayın başlarında Elon Musk , bir Japon milyarderi olan Yusaku Maezawa'nın
2023 ile beklenen lansman tarihi olarak ilk uçuşu için kendisi ve altı arkadaşı için bir bilet aldığını açıkladı . Girişimci ve eski bir astronot olan Denis Tito, yeni bir ağır yaşam fırlatıcısı mevcut olduğunda insanları Mars'a ve iniş yapmadan geri göndermeyi önerdi. Bu, izole hapsedilmede beş yüz gün gerektirir. İdeal mürettebat, yolculuk sırasında biriken yüksek radyasyon dozundan rahatsız olmayacak kadar yaşlı, orta yaşlı, kararlı bir çift olacaktır.
Uzay turizmi ifadesinden kaçınılmalıdır. İnsanları bu tür girişimlerin rutin ve düşük riskli olduğuna inandırır. Ve eğer algı bu ise, kaçınılmaz kazalar uzay mekiği kadar travmatik olacak. Bu istismarlar tehlikeli sporlar veya cesur keşifler olarak 'satılmalıdır'.
Dünya'nın yörüngesinde ve daha uzağa gidenler için uzay uçuşu için en önemli engel, kimyasal yakıtın içsel verimsizliğinden ve bunun sonucunda fırlatıcıların yükün ağırlığını aşan bir yakıt ağırlığı taşıması gerekliliğinden kaynaklanmaktadır. Kimyasal yakıtlara bağımlı olduğumuz sürece, gezegenler arası seyahat bir sorun olmaya devam edecektir. Nükleer enerji dönüştürücü olabilir. Çok daha yüksek kurs hızlarına izin vererek, Mars'a veya asteroitlere geçiş sürelerini büyük ölçüde azaltacaktır (sadece astronotların can sıkıntısını değil, aynı zamanda zararlı radyasyona maruz kalma oranlarını da azalttı).
Yakıt tedariki zeminde olabilir ve uzaya taşınamazsa daha fazla verimlilik elde edilir. Örneğin, uzay aracını yörüngeye yörüngeye itmek 'uzay asansörü - 30.000 kilometre uzunluğunda Dünya'ya demirlemiş (ve yerden beslenen) bir karbon fiber halat, dikey olarak bir yörüngenin mesafesinin ötesine dikey olarak uzanan bir şekilde olması mümkündür. santrifüj kuvvetleri tarafından gergin tutulmasıdır. Alternatif bir şema, Dünya üzerinde üretilen ve uzay aracına bağlı bir 'yelkeni' iten güçlü bir lazer ışını öngörmektedir; bu, hafif uzay probları için uygun olabilir ve prensip olarak onları ışık hızının bir kısmına gelecek şekilde hızlandırabilir.
Bu arada, daha verimli yerleşik yakıt, insanlı uzay uçuşunu yüksek hassasiyetten neredeyse vasıfsız bir çalışmaya dönüştürebilir. Uzay yolculuğu için şu anda olduğu gibi, tüm yolculuğu önceden ayrıntılı olarak programlamak zorunda kaldıysa, araba sürmek zor bir girişim olurdu. Orta yol düzeltmeleri için (ve irade ile frenlemek ve hızlandırmak için) bol miktarda yakıt olsaydı, gezegenler arası navigasyon düşük vasıflı bir görev olurdu bir araba veya gemiyi yönlendirmekten daha basit, hatta hedefin her zaman net olduğu görünüm.
(Örneğin) Felix Baumgartner'ın (2012'de yüksek irtifa balonundan serbest düşüşte ses bariyerini kıran Avusturyalı skydiver) kalıbındaki 2100 heyecan arayan kişi, Mars'tan Dünya'dan bağımsız olarak 'üsler' kurmuş olabilir veya belki asteroitlerde. SpaceX'ten Elon Musk (1971 doğumlu) Mars'ta ölmek istediğini söylüyor - ancak etki altında değil. Ancak Dünya'dan kitlesel göç beklemeyin. Ve burada, Musk ve büyük ölçekli Marslı toplulukların hızlı bir şekilde inşa edilmesini seven Cambridge meslektaşı Stephen Hawking'e katılmıyorum. Mekanın Dünya'nın sorunlarından bir kaçış sunduğunu düşünmek tehlikeli bir yanılsamadır. Bu sorunları burada çözmeliyiz. İklim değişikliğiyle başa çıkmak ürkütücü görünebilir. Güneş sistemimizde hiçbir yer Antarktika veya Everest'in tepesi kadar bir ortam sunmaz. Sıradan riskten kaçan insanlar için 'Gezegen B' yoktur.
Ama biz (ve burada Dünya'daki soyumuz) cesur uzay maceracılarını neşelendirmeliyiz, çünkü insan sonrası geleceğe öncülük etmek ve yirmi ikinci yüzyılda ve ötesinde neler olacağını belirlemek için çok önemli bir rol oynayacaklardır.
Virgin Galactic'in sahibi İngiliz milyarder iş adamı Richard Branson ve yüzlerce kişi geminin uzaya fırlatılışını izledi. Gemi Dünya'dan 82.7 kilometre yükseldikten sonra tekrar atmosfere girerek yere indi.
Branson “Bugün Virgin Galactic’in uzayı dünyaya açabileceğini göstermiş olduk” dedi ve kendisi dahil ilk uzay turistlerinin 2019 Mart’ına kadar uzaya gidebileceğini söyledi. Şirket uzaya gitmek isteyenleri uzayda kısa bir tura çıkarmayı planlıyor.
2014 yılında yapılan deneme uçuşunda Virgin Galactic gemisi yere çakılmış, yardımcı pilot hayatını kaybetmiş ve bu nedenle Branson’ın sivillere uzay gezisi hayali sekteye uğramıştı. Ancak Branson bu branşta yalnız değil. Amazon’un kurucusu Jeff Bezos’un Blue Origin şirketi de uzaya turist götürmeyi hedefliyor. Elon Musk daha da cesur planlar yapıyor. 2024 yılında Mars'a astronot göndereceğini söyleyen Musk bu uzun yolculuk için kendi roketini de geliştireceğini açıklamıştı.
Uzay yolculuğu için Leonardo DiCaprio ve Justin Bieber gibi ünlü isimlerin de dahil olduğu 600'den fazla kişinin kayıt yaptırdığı bildiriliyor. Bir buçuk saatlik uçuşun maliyetinin 250 bin dolar olduğu belirtiliyor.
Yorumlar (0 )